سقف پرداخت مهریه چند سکه است؟ ابهام زدایی از قوانین 14، 110 و 5 سکه (راهنمای جامع 1404)

در میان دغدغه های حقوقی خانواده، مسئله مهریه همواره یکی از پربحث ترین و گاه پیچیده ترین مسائل بوده است. بسیاری از زوجین، خانواده ها و حتی فعالان حقوقی به دنبال درک دقیق پاسخ این پرسش هستند که سقف پرداخت مهریه چند سکه است؟ واقعیت آن است که قانون برای میزان مهریه تعیین شده در عقد، هیچ سقفی قائل نشده است و هر تعدادی که مورد توافق زوجین باشد، معتبر است. اما سقف هایی که در محاوره و اخبار شنیده می شود، اغلب به امکان اعمال مجازات حبس برای عدم پرداخت مهریه اشاره دارد که متفاوت از اصل تعهد مالی است. این مقاله می کوشد تا با بیانی شفاف و بر اساس آخرین قوانین و طرح های در دست بررسی (تا تابستان 1404)، تمامی ابهامات را برطرف کرده و راهنمایی جامع برای درک این موضوع حیاتی ارائه دهد.

مفهوم «سقف پرداخت مهریه» در قانون ایران: شفاف سازی یک ابهام رایج

در آغاز زندگی مشترک، مهریه به عنوان یک حق شرعی و قانونی برای زن، به مثابه پشتوانه ای مالی و معنوی قلمداد می شود. با این حال، درک درست مفهوم «سقف پرداخت مهریه» برای جلوگیری از سوءتفاهمات و چالش های حقوقی آینده بسیار حائز اهمیت است.

مهریه، دینی بدون سقف عددی در زمان عقد

بر اساس ماده 1082 قانون مدنی جمهوری اسلامی ایران، به محض وقوع عقد ازدواج دائم، زن به طور کامل مالک مهریه می شود و می تواند هرگونه تصرفی که بخواهد در آن انجام دهد. این ماده به صراحت بیان می کند که مهریه یک دین است بر عهده مرد، و هیچ محدودیتی برای تعداد یا ارزش آن در زمان تعیین مهریه قائل نشده است.

این بدان معناست که زوجین می توانند در زمان عقد، مهریه را هر میزانی که توافق کنند (مثلاً 1000 سکه تمام بهار آزادی، 500 مثقال طلا یا حتی یک ملک مشخص) تعیین کنند و از نظر قانونی، این توافق کاملاً معتبر است. برای مثال، اگر مهریه زنی 1000 سکه تعیین شده باشد، این رقم از نظر قانونی صحیح است و مرد مکلف به پرداخت آن خواهد بود، البته به شرط تمکن مالی.

تمایز میان «میزان مهریه» و «سقف حبس مهریه»

بسیاری از افراد در جامعه، میان دو مفهوم کلیدی «میزان مهریه» و «سقف حبس مهریه» دچار سردرگمی می شوند. این ابهام غالباً منشأ شایعات و تصورات نادرست در مورد قوانین مهریه است. بسیار مهم است که این دو مفهوم را به روشنی از یکدیگر تفکیک کرد:

• میزان مهریه: به تعداد یا ارزش مالی اطلاق می شود که در زمان عقد، به عنوان مهریه تعیین و در سند ازدواج ثبت می شود. همانطور که گفته شد، قانون برای این میزان هیچ سقفی قائل نیست و تمام آن یک دین بر گردن مرد است.
• سقف حبس مهریه: این مفهوم به حداکثر تعداد سکه ای اشاره دارد که عدم پرداخت آن می تواند منجر به اعمال مجازات حبس برای مرد شود. سقف های مطرح شده (مانند 110 سکه یا طرح های 14 و 5 سکه) مربوط به این جنبه کیفری قضیه است، نه میزان کلی مهریه که زن حق مطالبه آن را دارد.

درک این تمایز برای زوجین بسیار مهم است. زنی که مهریه اش 300 سکه است، همچنان حق مطالبه 300 سکه را دارد، اما امکان زندانی کردن همسرش ممکن است تنها تا سقف معینی (بر اساس قانون جاری یا طرح های آینده) میسر باشد و مابقی از راه های دیگر قابل وصول است.

«قانون هیچ سقفی برای میزان مهریه تعیین نکرده است، اما برای حبس ناشی از عدم پرداخت آن، سقف هایی در نظر گرفته شده است.»

سقف مهریه برای اعمال مجازات حبس (قانون 110 سکه): بررسی قانون جاری

در حال حاضر (سال 1404)، قانون حاکم بر مطالبه مهریه و امکان حبس مردان، بر اساس ماده 22 قانون حمایت خانواده مصوب سال 1391 است. این ماده نقش محوری در تعیین سقف حبس برای مهریه ایفا می کند و درک جزئیات آن برای تمامی افراد درگیر در مسائل مهریه ضروری است.

ماده 22 قانون حمایت خانواده 1391 و سقف 110 سکه تمام بهار آزادی

ماده 22 قانون حمایت خانواده، یکی از مهم ترین مواد قانونی در خصوص مهریه است که بسیاری از چالش ها و رویه های قضایی را تحت تأثیر قرار داده است. بر اساس این ماده، اگر مهریه تعیین شده در سند ازدواج تا سقف 110 سکه تمام بهار آزادی یا معادل آن باشد، وصول آن مشمول مقررات ماده 2 قانون اجرای محکومیت های مالی خواهد بود.

این بدان معناست که در صورت عدم پرداخت مهریه تا سقف 110 سکه توسط مرد، و در صورتی که او توانایی پرداخت آن را داشته باشد و دادخواست اعسار او نیز مورد پذیرش قرار نگیرد، دادگاه می تواند حکم جلب و حبس او را صادر کند. این بخش از قانون به زن این امکان را می دهد تا از حق قانونی خود برای مطالبه مهریه (تا این سقف) با استفاده از ابزار قانونی حبس حمایت کند. بسیاری از افراد تجربه مواجهه با این قانون را داشته اند که در صورت عدم پرداخت و عدم اثبات ناتوانی مالی، ممکن است با حکم جلب روبرو شوند.

مطالبه مهریه مازاد بر 110 سکه: اثبات تمکن مالی (ملائت) زوج

حال این سوال پیش می آید که اگر مهریه تعیین شده بیش از 110 سکه باشد، تکلیف چیست؟ قانون در این خصوص نیز تدابیری اندیشیده است:

1. دین بر گردن مرد باقی است: حتی اگر مهریه زنی 500 سکه باشد، تمامی این 500 سکه بر گردن مرد دین است و باید آن را پرداخت کند. قانون این دین را ساقط نمی کند.
2. عدم صدور حکم جلب برای مازاد: برای مطالبه مهریه مازاد بر 110 سکه، دیگر امکان صدور حکم جلب و حبس برای مرد وجود ندارد. این یکی از نکات کلیدی است که غالباً باعث سردرگمی می شود.
3. نیاز به اثبات ملائت (تمکن مالی): برای وصول مهریه مازاد بر 110 سکه، زن باید در دادگاه اثبات کند که مرد تمکن مالی (ملائت) لازم برای پرداخت این میزان اضافی را دارد. این مسئولیت اثبات بر عهده زوجه است و معمولاً شامل معرفی اموال، دارایی ها، حساب های بانکی و درآمدهای مرد می شود.

بنابراین، اگرچه مهریه بیش از 110 سکه نیز کاملاً قانونی و قابل مطالبه است، اما مسیر حقوقی وصول آن متفاوت بوده و نیازمند تلاش بیشتر از سوی زوجه برای اثبات توانایی مالی زوج است.

سناریوهای عملی و پیامدهای حقوقی

برای روشن تر شدن چگونگی اعمال قانون 110 سکه، به چند سناریوی عملی توجه کنید:

• سناریوی اول: فرض کنید مهریه زنی 80 سکه است. اگر شوهر از پرداخت آن خودداری کند و دادگاه نیز عدم توانایی مالی او را نپذیرد، زن می تواند برای تمامی 80 سکه درخواست جلب و حبس شوهر را داشته باشد.
• سناریوی دوم: فرض کنید مهریه زنی 150 سکه است. اگر شوهر توان پرداخت یکجا را نداشته باشد، برای 110 سکه اول، دادگاه می تواند حکم جلب و حبس صادر کند (در صورت عدم پذیرش اعسار). اما برای 40 سکه باقیمانده، زن باید در دادگاه اثبات کند که مرد برای پرداخت این 40 سکه اضافی نیز توانایی مالی دارد. اگر این اثبات صورت گیرد، مرد مکلف به پرداخت آن است، اما دیگر برای آن 40 سکه حکم جلب صادر نمی شود.
• سناریوی سوم: مردی با مهریه 500 سکه و اموال کافی برای پرداخت کل آن. در این حالت، برای 110 سکه اول امکان حبس وجود دارد و برای 390 سکه باقیمانده، اگر زن تمکن مالی مرد را اثبات کند، مرد موظف به پرداخت تمامی مهریه خواهد بود، اما برای مازاد بر 110 سکه حبس اعمال نخواهد شد.

این سناریوها نشان می دهند که قانون سعی در ایجاد تعادل میان حقوق زن برای مطالبه مهریه و جلوگیری از زندانی شدن بی رویه مردان دارد، به ویژه در شرایطی که مهریه های سنگین توافق می شود.

طرح های پیشنهادی جدید در مجلس: 14 سکه و 5 سکه (شایعات، واقعیت ها و چشم انداز آینده)

در سال های اخیر، با توجه به تحولات اقتصادی و اجتماعی، بحث های زیادی در مورد اصلاح قوانین مهریه مطرح شده است. برخی از این بحث ها به طرح هایی در مجلس شورای اسلامی منجر شده که هدف آن ها عمدتاً بازنگری در جنبه کیفری مهریه و کاهش تعداد زندانیان مهریه است. با این حال، مهم است که میان «قانون جاری» و «طرح پیشنهادی» تفاوت قائل شویم.

طرح کاهش سقف حبس به 14 سکه: با هدف حبس زدایی

یکی از پربحث ترین طرح های پیشنهادی، مربوط به کاهش سقف حبس مهریه از 110 سکه به 14 سکه است. هدف اصلی این طرح، حبس زدایی و کاهش جمعیت کیفری زندان هاست که بخش قابل توجهی از آن را مردان بدهکار مهریه تشکیل می دهند.

اما یک نکته بسیار حیاتی که باید به آن توجه شود این است: این طرح، در صورت تصویب نهایی، سقف پرداخت کلی مهریه را تغییر نمی دهد. بلکه صرفاً سقف امکان اعمال مجازات حبس را کاهش می دهد. یعنی اگر مهریه زنی 100 سکه باشد و این طرح تصویب شود، همچنان حق مطالبه 100 سکه را دارد، اما مرد تنها تا 14 سکه با خطر حبس مواجه خواهد بود و برای مابقی 86 سکه، زن باید از طریق توقیف اموال و اثبات تمکن مالی مرد اقدام کند، بدون اینکه مرد به زندان بیفتد.

وضعیت فعلی (تابستان 1404): این طرح هنوز در حد طرح و در حال بررسی در کمیسیون های مجلس است و به قانون تبدیل نشده است. بنابراین، نباید آن را با قانون جاری 110 سکه اشتباه گرفت.

مالیات بر مهریه بالای 14 سکه (در صورت تصویب طرح)

در کنار طرح کاهش سقف حبس، پیشنهاد دیگری نیز مطرح شده که در صورت تصویب طرح 14 سکه، برای مهریه هایی که از این سقف (14 سکه) فراتر می روند، مالیات در نظر گرفته شود. هدف از این پیشنهاد، می تواند بازدارندگی از تعیین مهریه های بسیار سنگین و ایجاد تعادل بیشتر در توافقات مالی ازدواج باشد.

بررسی این پیشنهاد و توضیح احتمالی نحوه اعمال آن (در صورت تصویب) نشان می دهد که ممکن است در آینده، زوجین هنگام ثبت مهریه (مازاد بر 14 سکه) با تعهد مالی جدیدی به نام مالیات مهریه مواجه شوند. با این حال، تأکید می شود که در حال حاضر این مالیات اجرایی نیست و تا زمان تصویب نهایی و ابلاغ، قوانین قبلی ملاک عمل هستند. جامعه و به خصوص زوجین در آستانه ازدواج باید با دقت این تحولات را دنبال کنند.

طرح احتمالی 5 سکه و سایر پیشنهادات

در کنار طرح 14 سکه، گهگاه صحبت هایی از طرح کاهش مهریه به 5 سکه نیز به گوش می رسد. این گونه طرح ها نیز معمولاً با همان هدف حبس زدایی و کاهش مشکلات اجتماعی ناشی از مهریه های سنگین مطرح می شوند. با این حال، اطلاعات موثق و رسمی در مورد پیشرفت و جزئیات این طرح ها کمتر در دسترس است و اغلب در حد پیشنهاد یا شایعه باقی می مانند.

مهم است که هرگونه اطلاعات مربوط به این تغییرات با احتیاط بررسی شود و به منابع رسمی و معتبر استناد کرد. این طرح ها هنوز در حال بررسی هستند و نباید با قوانین جاری اشتباه گرفته شوند. زوجین باید همواره به دنبال کسب اطلاعات دقیق از مراجع حقوقی معتبر باشند تا در تصمیم گیری های خود دچار اشتباه نشوند.

روش های مطالبه و پرداخت مهریه و مفاهیم مرتبط

برای زنانی که قصد مطالبه مهریه خود را دارند و مردانی که با این مطالبه مواجه شده اند، آشنایی با روش های قانونی و مفاهیم مرتبط با آن ضروری است. این بخش به بررسی عملیاتی این فرایندها می پردازد.

گام های مطالبه مهریه: از ثبت تا دادگاه

زن برای مطالبه مهریه خود می تواند از دو طریق اصلی اقدام کند:

1. از طریق اداره ثبت:
   • مراحل: اگر سند ازدواج رسمی باشد، زوجه می تواند با مراجعه به دفترخانه ای که عقد در آن ثبت شده، درخواست صدور اجرائیه کند. سپس اجرائیه به مرد ابلاغ می شود و او 10 روز مهلت دارد تا مهریه را پرداخت کند یا اموال خود را معرفی کند.
   • مزایا: این روش معمولاً سریع تر از دادگاه است و نیاز به پرداخت هزینه دادرسی کمتری دارد. در صورت معرفی مال، امکان توقیف سریع تر اموال وجود دارد.
   • معایب و محدودیت ها: این روش تنها برای مهریه هایی قابل استفاده است که در سند رسمی ازدواج قید شده باشند. همچنین، در گذشته محدودیت هایی برای میزان مطالبه از طریق ثبت وجود داشت، اما در حال حاضر زن می تواند برای تمام مهریه خود از این طریق اقدام کند.
2. از طریق دادگاه خانواده:
   • مراحل: زوجه می تواند با تقدیم دادخواست به دادگاه خانواده، مطالبه مهریه خود را مطرح کند. این روش زمانی کاربرد دارد که سند ازدواج غیررسمی باشد یا زن همزمان با مهریه، خواسته های حقوقی دیگری (مانند طلاق، نفقه و…) نیز داشته باشد.
   • نقش وکیل: در این روش، کمک گرفتن از وکیل متخصص در امور خانواده می تواند بسیار مؤثر باشد، زیرا وکیل با تسلط بر قوانین و رویه های قضایی، می تواند مراحل پرونده را به نحو مطلوب تری پیگیری کند و از حقوق موکل خود دفاع نماید.

دادخواست اعسار و تقسیط مهریه: راهکاری برای ناتوانان

یکی از مهم ترین راهکارها برای مردانی که توانایی مالی برای پرداخت یکجای مهریه را ندارند، ارائه دادخواست اعسار است. اعسار به معنای ناتوانی مالی فرد در پرداخت بدهی های خود است.

• تعریف و شرایط پذیرش: مرد با تقدیم دادخواست اعسار به دادگاه، باید ثابت کند که توانایی پرداخت مهریه را به صورت یکجا ندارد. دادگاه با بررسی اموال، دارایی ها، درآمدهای مستمر و حتی سوابق مالی او، در مورد پذیرش یا رد این دادخواست تصمیم گیری می کند.
• نحوه ارائه دادخواست: زوج باید لیست تمامی اموال خود (منقول و غیرمنقول) و شهادت حداقل دو شاهد را به دادگاه ارائه دهد.
• چگونگی تعیین پیش پرداخت و اقساط: در صورت پذیرش دادخواست اعسار، دادگاه با در نظر گرفتن توان مالی مرد و شرایط زندگی او، مبلغی را به عنوان پیش پرداخت مهریه تعیین می کند و مابقی را به صورت اقساط ماهانه یا دوره ای تقسیط می نماید. تعیین این اقساط بر اساس وضعیت اقتصادی زوج، شغل، درآمد، تعداد افراد تحت تکفل و سایر بدهی ها صورت می گیرد تا فشار مالی بیش از حد به او وارد نشود.

این راهکار به مرد این امکان را می دهد که با رعایت حقوق زن، از حبس و فشارهای ناشی از عدم توانایی پرداخت یکجا رهایی یابد و به تدریج دین خود را ادا کند.

تفاوت مهریه عندالمطالبه و عندالاستطاعه: ابعاد حقوقی و عملی

نوع مهریه (عندالمطالبه یا عندالاستطاعه) تأثیر بسزایی در نحوه مطالبه و وصول آن دارد. این تفاوت در زمان عقد تعیین می شود و پیامدهای حقوقی متفاوتی برای زوجین به همراه دارد.

ویژگی	مهریه عندالمطالبه	مهریه عندالاستطاعه
تعریف	زن می تواند هر زمان که بخواهد (حتی بلافاصله پس از عقد) مهریه خود را مطالبه کند و مرد مکلف به پرداخت آن است.	وصول مهریه منوط به احراز توانایی مالی (استطاعت) مرد توسط دادگاه است. زن ابتدا باید اثبات کند که مرد توانایی پرداخت دارد.
مسئولیت اثبات	مرد باید عدم توانایی مالی خود را از طریق دادخواست اعسار اثبات کند.	زن باید توانایی مالی مرد را اثبات کند تا بتواند مهریه را مطالبه کند.
حق حبس زوجه	در صورت باکره بودن زن، می تواند تا زمان دریافت مهریه از تمکین خاص خودداری کند (حق حبس).	زن حق حبس ندارد و نمی تواند به صرف عدم پرداخت مهریه از تمکین خودداری کند.
امکان صدور حکم جلب	برای 110 سکه اول (در صورت عدم اعسار)، امکان حبس وجود دارد.	حکم جلب برای عدم پرداخت مهریه عندالاستطاعه صادر نمی شود، مگر اینکه توانایی مالی مرد در دادگاه اثبات شده و او باز هم از پرداخت امتناع کند.

انتخاب نوع مهریه در زمان عقد، تصمیم مهمی است که زوجین باید با آگاهی کامل از پیامدهای حقوقی و عملی آن، اقدام به ثبت نمایند.

محاسبه مهریه به نرخ روز: حفظ ارزش حق زن

در شرایط اقتصادی کنونی و با توجه به نرخ بالای تورم، مسئله محاسبه مهریه به نرخ روز اهمیت ویژه ای پیدا کرده است. قانونگذار برای حفظ ارزش مهریه، به ویژه مهریه هایی که به صورت وجه رایج (مثلاً ریال) تعیین شده اند، تدابیری اندیشیده است.

طبق تبصره الحاقی به ماده 1082 قانون مدنی، اگر مهریه وجه رایج باشد، متناسب با تغییر شاخص قیمت سالانه زمان تعیین مهریه نسبت به سال اجرای عقد (زمان مطالبه مهریه) که توسط بانک مرکزی جمهوری اسلامی ایران تعیین و اعلام می شود، محاسبه و پرداخت خواهد شد. این شاخص هر سال توسط بانک مرکزی اعلام می شود و دادگاه ها مکلف به استفاده از آن هستند.

این قاعده برای مهریه هایی که سکه یا طلا هستند، به صورت پرداخت اصل سکه یا قیمت روز آن (روزی که مطالبه صورت می گیرد) اعمال می شود. این رویکرد به زن کمک می کند تا ارزش واقعی مهریه خود را در طول زمان حفظ کند و از کاهش ارزش آن به دلیل تورم جلوگیری شود. البته، در طرح های پیشنهادی جدید، بحث هایی پیرامون تغییر این رویه و محاسبه مهریه بر اساس ارزش ریالی زمان عقد نیز مطرح شده که هنوز به تصویب نرسیده اند.

مستثنیات دین: اموالی که قابل توقیف نیستند

هنگامی که زن برای مطالبه مهریه اقدام می کند و به دنبال توقیف اموال مرد است، باید به مفهومی به نام مستثنیات دین توجه داشت. مستثنیات دین به اموالی گفته می شود که حتی در صورت بدهکاری مرد (از جمله بدهی مهریه)، قابل توقیف نیستند و برای حفظ حداقل زندگی آبرومندانه او ضروری محسوب می شوند.

ماده 24 قانون نحوه اجرای محکومیت های مالی، فهرستی از مستثنیات دین را ارائه می دهد که برخی از مهم ترین آن ها عبارتند از:

• منزل مسکونی که عرفاً در شأن بدهکار و افراد تحت تکفل او باشد.
• اثاثیه مورد نیاز زندگی که عرفاً برای رفع حوائج ضروری بدهکار و خانواده اش لازم است.
• آذوقه موجود به قدر احتیاج یک ماه (و برای اشخاص محبوس، به قدر نیاز مدت حبس).
• کتب و ابزار علمی و تحقیقاتی برای اهل علم (متناسب با شأن).
• ابزار و وسایل کار و کسب که برای امرار معاش بدهکار ضروری است (مانند خودروی مخصوص کار، ماشین آلات تولیدی).
• تلفن مورد نیاز.
• مبلغی که در قانون برای پرداخت نفقه و سایر هزینه های زندگی ضروری است.

این قانون به مرد اطمینان می دهد که حتی در صورت بدهکاری مهریه، از حداقل های زندگی محروم نخواهد شد و این موضوع به حفظ کرامت انسانی و جلوگیری از آسیب های اجتماعی کمک می کند. زوجه باید در زمان معرفی اموال برای توقیف، به این موارد توجه داشته باشد تا با چالش های قانونی مواجه نشود.

پرسش های متداول

در این بخش به برخی از پرسش های پرتکرار در خصوص قوانین مهریه پاسخ داده می شود تا ابهامات رایج برطرف گردد.

آیا در قانون جدید مهریه زندان دارد؟

بله، بر اساس قانون جاری (ماده 22 قانون حمایت خانواده 1391)، مرد تا سقف 110 سکه تمام بهار آزادی (یا معادل آن) در صورت عدم پرداخت و عدم اثبات اعسار، می تواند با حکم جلب و حبس مواجه شود. اما طرح هایی در مجلس برای کاهش سقف حبس به 14 سکه در دست بررسی است که هنوز به قانون تبدیل نشده اند. بنابراین، تا زمان تصویب و ابلاغ طرح جدید، قانون 110 سکه ملاک عمل است.

قانون جدید مهریه 14 سکه تصویب شد؟

خیر، تا تاریخ تابستان 1404، طرح کاهش سقف حبس مهریه به 14 سکه هنوز به تصویب نهایی مجلس و تأیید شورای نگهبان نرسیده و جنبه قانونی ندارد. این طرح در مراحل بررسی قرار دارد و نباید آن را با قوانین جاری اشتباه گرفت.

سقف مهریه 1404 چقدر است؟

برای میزان مهریه تعیین شده در زمان عقد، قانون هیچ سقفی تعیین نکرده است. زوجین می توانند هر تعداد سکه یا هر مالی را به عنوان مهریه توافق کنند. سقف های مطرح شده (110 سکه و طرح های 14 یا 5 سکه) مربوط به جنبه کیفری و حبس مهریه هستند، نه میزان کلی مهریه قابل مطالبه.

در صورت فوت زن، تکلیف مهریه چه می شود؟

مهریه به محض جاری شدن عقد به ملکیت زن در می آید. بنابراین، در صورت فوت زن (قبل یا بعد از مطالبه)، مهریه جزء ترکه او محسوب می شود. ورثه قانونی زن (شامل فرزندان، پدر و مادر، و در برخی موارد همسر) می توانند مطابق قانون ارث، سهم خود را از مهریه از مرد مطالبه کنند.

آیا خیانت زن بر مهریه تأثیر دارد؟

خیر، به طور کلی و بر اساس قوانین فعلی، خیانت زن یا ارتکاب اعمال منافی عفت، موجب اسقاط حق مهریه نمی شود. مهریه یک حق مالی است که به محض عقد به زن تعلق می گیرد و تنها در صورت بخشش از سوی زن یا عدم دخول، ممکن است تغییر کند. مگر اینکه زوجین در زمان عقد، شرط خاصی را در مورد تأثیر خیانت بر مهریه توافق کرده و به ثبت رسانده باشند.

اگر مهریه عندالاستطاعه باشد، زن می تواند حکم جلب بگیرد؟

خیر، در مهریه عندالاستطاعه، ابتدا باید توان مالی مرد توسط دادگاه احراز شود. تا زمانی که مرد توانایی پرداخت نداشته باشد، زن نمی تواند حکم جلب او را بگیرد. پس از احراز توانایی مالی و عدم پرداخت مرد، امکان اقدامات قانونی برای وصول مهریه (مانند توقیف اموال) وجود دارد، اما معمولاً برای مهریه عندالاستطاعه حکم جلب صادر نمی شود، مگر در موارد خاص و نادر که مرد با وجود تمکن آشکار، از پرداخت سر باز زند.

آیا حق ثبت مهریه (مالیات مهریه) اجرایی شده است؟

تا کنون (تابستان 1404) قانون مالیات بر مهریه به صورت مستقیم در زمان ثبت عقد اجرایی نشده است. هرچند پیشنهاداتی در این زمینه مطرح شده است، اما تا زمان تصویب نهایی و ابلاغ رسمی، چنین مالیاتی دریافت نمی شود. آنچه گاهی به اشتباه مالیات مهریه تلقی می شود، ممکن است مربوط به هزینه های دادرسی یا سایر عوارض قانونی باشد.

نتیجه گیری

در نهایت، می توان گفت که مهریه به عنوان یک حق شرعی و قانونی، دینی بر عهده مرد است و قانون برای میزان آن در زمان عقد هیچ محدودیتی قائل نیست. آنچه در جامعه به عنوان «سقف مهریه» مطرح می شود، بیشتر به سقف مجازات حبس برای عدم پرداخت آن مربوط است. در حال حاضر، این سقف بر اساس قانون حمایت خانواده 1391، 110 سکه تمام بهار آزادی است. این یعنی اگر مرد توانایی مالی برای پرداخت مهریه تا این سقف را داشته باشد و دادخواست اعسار او نیز پذیرفته نشود، امکان حبس وجود دارد. برای مهریه های مازاد بر 110 سکه، امکان حبس وجود ندارد، اما زن همچنان می تواند با اثبات توان مالی مرد، آن را مطالبه کند.

طرح هایی نیز در مجلس شورای اسلامی برای کاهش سقف حبس به 14 سکه و حتی 5 سکه در دست بررسی است که هدف اصلی آن ها حبس زدایی و کاهش جمعیت کیفری است. این طرح ها هنوز به قانون تبدیل نشده اند و در مراحل بررسی قرار دارند. با این حال، اهمیت دارد که زوجین در آستانه ازدواج و نیز آن هایی که درگیر مسائل مهریه هستند، از تفاوت های میان قوانین جاری و طرح های پیشنهادی آگاه باشند و همواره برای تصمیم گیری های حقوقی خود، با وکلای متخصص در امور خانواده مشورت کنند. این آگاهی و مشاوره، می تواند از بروز بسیاری از چالش ها و مشکلات آینده جلوگیری کند و راهگشای حل و فصل مسائل باشد.