4 سال و 8 موج و آتش بس مصیبتِ قرن

بیش از 4 سال از حضور نامبارک شورشی ترین واقعه قرن می گذرد؛ ویروس تاج داری که خانه به خانه پخش شد و رکوردهایش را جابه جا کرد و دنیا را از تب و تاب انداخت؛ حالا اما به مدد اقدامات مقابله ای، سر فرود آورده و امید است عبرتی شده باشد برای مدیریت بهتر رویدادهای زیستی مشابه…

به گزارش بهار جاودانه، هرچند مدتی است که دیگر کرونای پرقدرت یکی – دو سال پیش را شاهد نیستیم و متعاقب آن هم دیگر هراس روزهای اول جامعه از کرونا را نمی بینیم، اما در روزهایی که چندان هم دور نیست، جان آدم ها در دنیا عدد شده بود و کرونا هر روز قدرتش را با مرگ های چند صد تایی به رخ می کشید، درهای خانه ها بسته شده بود و سفر و مدرسه و دانشگاه ممنوع و دورکاری هم مصلحت؛ و این ما مردم بودیم که هر روز و هر لحظه اخبار ویروس سرکش را پیگیری می کردیم تا ببینیم تا فلان روز و فلان ساعت چند نفر دیگر گرفتار و چند خانواده دیگر داغدار شده اند و آیا امیدی به بهبود اوضاع جهان هست؟…

سینه پهلوی عجیب و گزارش چشم پزشک چینی

ماجرا از گزارش چشم پزشک چینی در دسامبر 2019 شروع شد؛ یک جور سینه پهلوی عجیب و منشاء آن هم بازاری در ووهان چین معرفی شد؛ گونه ای جدید از ویروس کرونا؛ چیزی هم از آن نمی دانستند؛ سازمان جهانی بهداشت به موضوع ورود کرد؛ موارد ابتلا بالا و بالاتر رفت، زمزمه یک همه گیری جهانی فراگیر شد؛ شهر ووهان بسته شد و با کسانی که مقررات را رعایت نمی کردند، برخورد می شد…

تصاویر بیماران و پزشکان در ووهان چین با لباس هایی فضایی، تصاویر افرادی که به یکباره بر زمین می افتادند، برخورد چین با متخلفان مقررات ها، ضدعفونی خیابان ها و ترس و هرسی که به دل ها افتاد؛ دنیا گوش به زنگ شد و آمدن و نیامدن ویروس تازه، شد سرخط مهمترین خبرها؛ مصیبتی که شاید هر 100 سال یا 150 سال یکبار دنیا گرفتارش شود…

نقطه آغاز کرونا همچنان در ابهام

بیماری جدید بود و با علایمی شبیه آنفلوآنزا؛ برخی گفتند توطیه است و برخی نشت آزمایشگاهی خواندند و برخی هم حمله بیولوژیک؛ موضوعی که با گذشت بیش از چهار سال هنوز منشاء آن مشخص نیست و در ابهام مانده است.

دنیا غافلگیر شد؛ دانش آن زمان نسبت به ویروس تازه وارد اندک بود و رفتار ویروس هم متفاوت؛ نهایتا هم از یک نقطه ای به بعد دنیا فهمید که قضیه جدی است و متعاقبا در ایران هم مرزهای ورودی به کشور تحت رصد ماموران بهداشتی قرار گرفتند و مسافران در بدو ورود تب سنجی و غربالگری شدند.

مدافعان سلامت در آماده باش

در میان همه تاییدها و تکذیب های آمدن یا نیامدن ویروس تاج دار به ایران؛ مسوولان وقت وزارت بهداشت تاکید داشتند که ویروسها پاسپورت نمی خواهند و کارشان فراگیری است و دیر یا زود پای این مهمان ناخوانده به ایران هم می رسد؛ کم کم بیمارستان ها و کادر درمان آماده شدند؛ در تهران بیمارستان شهدای یافت آباد به عنوان اولین بیمارستان سانتر کرونا و دارای بخش های ایزوله تنفسی به حالت آماده باش درآمد؛ نمونه های مشکوک ویروس جدید کرونا در کشور نیز برای بررسی و آزمایش به انستیتوپاستور فرستاده می شد.

اولین تایید و آغاز یک طغیان

دو سه هفته قبل از اعلام رسمی کرونا در کشور، درگیر آنفلوآنزای H1N1 بودیم و بر همین اساس هم بیماری های تنفسی معمولا با تشخیص آنفلوآنزا، وارد روند درمانی می شدند. نهایتا اما 30 بهمن ماه 98 شناسایی دو مورد از ویروس جدید کرونا در قم تایید و رسما از سوی وزارت بهداشت اعلام شد؛ به این ترتیب بود که بیمارستان کامکار هم به عنوان نخستین مرکز پذیرش کننده بیماران کرونا در ایران بر سر زبان ها افتاد و در آن برهه زمانی تصاویری از پوشش کادر درمان و خدماتشان در شبکه های اجتماعی دست به دست شد.

پاندمی در شرایط تحریم

به تدریج بیماری شدت گرفت، مردم ترسیده بودند، ماسک هم دیگر برای همه اجباری شد و در این میان تحریم ها مانع سختی بودند بر سر اقدامات تشخیصی ایران و بر همین اساس هم در ابتدا محموله کیت های اهدایی از سازمان جهانی بهداشت و چین و … رسید تا اینکه در ادامه و در کوتاه ترین فرصت، انستیتوپاستور ایران کیت های داخلی را تولید کرد و آزمایشگاه های کرونا در نقاط مختلف کشور با هدایت انستیتوپاستور فعال شدند.

رقص حماسه

میدان مین بود و نفس های به شماره افتاده و جان هایی ویرانه؛ بیمارستان ها شد صحنه نبرد با دشمنی نامریی؛ حماسه بر پا شد؛ لباسهایی سخت و شکوهی بی مانند این بار در نبرد با ویروسی تاجدار؛ جامعه پزشکی با وجود گلایه هایش از پرداختی ها و استخدامی ها و … وارد معرکه شد و ایثار کرد و “#کرونا را شکست می دهیم” ورد زبان ها شد؛ وسایل حفاظتی کم بود؛ سپیدپوشان اما در مجاهدت پابرجا ماندند و در این میان چه سرداران نام آشنا و چه سربازان بی نام و نشان، همه جنگیدند و بیش از 300 مدافع سلامت در این میان جان باختند…

نامگذاری شماره «19»

حالا دیگر دنیا در یک غافلگیری بزرگ از یک بحران چند بعدی قرار داشت؛ پاندمی که هنوز هم ابعاد ناشناخته زیادی دارد؛ ماسک و مواد ضدعفونی کننده نایاب شد و بازار سیاه دارو و سوء استفاده از استیصال بیماران هم به راه افتاد؛ خیابان ها و وسایل حمل و نقل عمومی ضدعفونی می شد، شهرها رنگ بندی شدند، ستاد ملی مقابله با کرونا به ریاست رییس جمهور تشکیل و کمیته های مربوطه فعال و پروتکل های بهداشتی و فعالیت مشاغل مرتبا بازنگری می شد. ویروس کرونای جدید «کووید – 19» نام گرفت و شعار “در خانه بمانیم” مخابره شد؛ در این میان کم کم اسم چند دارو به میان آمد؛ کلترا، هیدروکسی کلروکین، تامیفلو و بعدتر هم رمدسیویر و فاویپیراویر؛ داروهایی که هنوز هم درباره اثربخشی 100 درصدی آنها تردید است.

خودکفایی در تولید اقلام دارویی و محافظتی کرونا

توان مضاعفی برای تولید ماسک و مواد ضدعفونی و ونتیلاتور و داروها و تجهیزات مرتبط با کرونا به کار گرفته شد و پس از حدود سه ماه، ماسک و مواد ضدعفونی کننده و وسایل حفاظتی کادر درمان به میزان نیاز در داخل تامین شد و کمی بعد هم تولید این اقلام و از جمله تجهیزاتی نظیر ونتیلاتور به مرحله ای رسید که کشور از واردات آن بی نیاز و برای صادرات آن اعلام آمادگی شد و صنعت داروسازی کشور نیز هم راستا با دنیا به تولید داروهای مرتبط با کرونا ورود کرد.

جنگ واکسن

در این بین و در شرایط تاخت و تاز کرونا در دنیا و ایران یکی از مهم ترین ابزارهای کنترلی بیماری، «واکسن» بود؛ کلیدواژه مشترک آن روزهای دنیا و ماده ای ارزشمند که جنگی بر سر آن به راه بود و علی رغم آنکه دنیا نتایج بلند مدتی را برای تاثیرات یا عوارض احتمالی آن متصور نبود، اما این امیدواری را می داد که شرایط را به پیش از شیوع کرونا بازگرداند.

در این میان متخصصان معتقد بودند تا زمانی که 70 درصد از جمعیت ایمن نشوند، کرونا همچنان می تازد و جان می گیرد؛ بنابراین اهمیت تسریع روند واکسیناسیون کرونا به روشنی مشخص بود و در آن زمان اگر مبنا را دریافت حداقل 2 نوبت واکسن به ازای هر فرد می گذاشتیم، نیازمند 120 میلیون دوز واکسن برای گروه هدف در کشور بودیم تا به ایمنی حدود 70 درصد جامعه دست یابیم.

میان بُر دنیا در ساخت واکسن کرونا

در رابطه با ورود ایران به واکسن سازی کرونا، تحریم موضوع مهمی بود و در این زمینه ورود بسیاری از مواد اولیه و ماشین آلات مهم ترین چالش بود. در زمینه تامین خود واکسن هم با معذوریت جدی جهانی روبرو بودیم؛ بنابراین هم در اصل محصول فیزیکی واکسن و هم مواد اولیه و ماشین آلات در معذوریت بودیم. از طرفی همواره عنوان شده که مسیر ساخت واکسن در دنیا مسیری بطیی و کند است و کمتر پیش می آید در دنیا زیر پنج سال واکسن وارد عرصه شود. اما در کرونا دنیا این جسارت را کرد که بعضی مسیرها را میان بر زد و کوتاه سازی کرد و این هم تجربه جهانی بود و کمی بعدتر در ایران هم از همین تجربه جهانی استفاده شد.

ماجرای واکسیناسیون علیه پاندمی قرن در ایران

در مجموع در شرایط تقاضای بالا و تولید کم واکسن کرونا در دنیا، واکسیناسیون کشوری کرونا در ایران از 21 بهمن ماه سال 99 با واکسن اسپوتنیک و با اولویت کادر درمان آغاز شد و روند کُند ورود واکسن به کشور و تزریق طبق اولویت بندی های صورت گرفته در حالی انجام می شد که تحت تاثیر عدم تحویل به موقع واکسن های خریداری شده، در مقابل مراکز تزریق واکسن، ازدحام و صف های طولانی را شاهد بودیم.

تحویل 1400 با کرونای انگلیسی

سال 1400 نیز در شرایطی که ویروس انگلیسی کرونا در گردش بود و می تاخت تا جان بگیرد و البته با این پرسش که انتظارها برای دسترسی به واکسن موثر کِی به پایان می رسد، تحویل شد و در واپسین روزهای تعطیلات نوروز همان سال بود که وزارت وقت بهداشت اعلام کرد در پی سفرهای نوروزی و رفتارهای اجتماعی، سوش غالب در کشور در حال تبدیل شدن به سوش ویروس جهش یافته انگلیسی است و بر این اساس بود که کم کم زمزمه های آغاز موج چهارم کرونا با ویروس انگلیسی در کشور شنیده شد و نهایتا هم آمار مرگ و میرهای کرونایی مجددا سه رقمی شد.

به این ترتیب بود که آغاز طوفانی موج چهارم کرونا با پر شدن تخت های بیمارستانی و افزایش موارد مرگ و میر رقم خورد. با ادامه روند صعودی مبتلایان و فوتی های کرونا و اصرار متخصصان سلامت مبنی بر قرنطینه و رفتن به سمت لاک داون، پیشنهاداتی مبنی بر تعطیلی شهرهای قرمز و نحوه فعالیت مشاغل برای کنترل وضعیت بیماری مطرح و نهایتا هم اجرا شد که البته این ممنوعیت ها و محدودیت ها در برخی کلانشهرها چندان ملموس نبود.

در چنین شرایطی بود که ایران نیز به عرصه ساخت و تولید واکسن کرونا ورود کرد وبه این ترتیب بود که در روزهای پایانی فروردین ماه 1400 واکسن های کووایران برکت، کووپارس و فخرا مراحل کارآزمایی بالینی را طی می کردند و واکسن پاستوکووک نیز با مشارکت انستیتوپاستور ایران با انستیتوفینلای کوبا در فاز سوم مطالعات بالینی به سر می برد.

کشتارگاه دلتا؛ کمبود سرم و دارو

در ادامه و در حالی که هنوز از موج چهارم با کرونای انگلیسی به طور کامل رها نشده بودیم، زمزمه های کرونای هندی که بعدا «دلتا» نام گرفت در کشورهای همسایه شنیده می شد و متخصصان درباره جهش جدید کرونا که از منشاء هند برخواسته بود هشدار می دادند؛ ویروسی به مراتب سخت تر از آنچه که طی یک سال و اندی قبل از آن تجربه کرده بودیم با این تفاوت که می توانست به شدت واکسن گریز هم باشد. اما در این میان همچنان حواشی دست از سر مدیریت کرونا در کشور برنمی داشت و انتخابات ریاست جمهوری در خرداد ماه هم تنور این حواشی را داغ کرد.

در چنین شرایطی بود که شیوع کرونای هندی دوباره شرایط مدیریت بیماری را در کشور پیچیده کرد و با شکل گیری موج پنجم، درست در میانه تابستان و در شرایط مرگ های 700 تایی و لبریز شدن بیمارستان ها از بیماران کرونا، برخی اقلام دارویی کرونا و از جمله سرم تزریقی کمیاب و توزیع شان به چند داروخانه محدود شد و مردم می بایست ساعت ها به این داروخانه و آن داروخانه مراجعه می کردند و در صف های طویل و گاها چند ساعته برای دریافت دارو و درمان می ایستادند؛ صف هایی که خودشان می توانستند یکی از عوامل انتقال و شیوع کرونا باشند؛ موضوعی که رییس جمهور منتخب را در 21 مردادماه و در شرایطی که تنها چند روز از استقرارش در نهاد ریاست جمهوری می گذشت، به میان ازدحام مردم در داروخانه 29 فروردین به عنوان یکی از داروخانه های توزیع کننده داروهای کرونایی کشاند و به این ترتیب وی از نزدیک و بی واسطه در جریان مشکلات مردم در تهیه داروهای مختلف قرار گرفت و اعلام کرد که «معاون اول رییس جمهور جلسات متعددی برای موضوع واردات واکسن و نیز دارو برگزار کرده و ان شاءالله مجموع این فعالیت ها باعث شود که مشکلات در این حوزه برطرف شود.»

مسافران واکسن

اما در کشاکش امواج چهارم و پنجم کرونا، انتظار عمومی برای افزایش سرعت واکسیناسیون افزون شد و در این بین با تبلیغات برخی کشورهای همسایه و از جمله ارمنستان درست در شرایطی که کرونای دلتا در ایران در اوج تاخت و تاز بود، برخی هر طور شده خود را به مرز ارمنستان رساندند تا با صرف هزینه های گزاف و حتی با وجود سختگیرانه شدن شروط دریافت واکسن و اقامت 10 روزه در این کشور، خود را در برابر این بلای عالم گیر مصون کنند.

بهارِ واکسن ایرانیِ کرونا

در هر حال سرانجام مجوز مصرف واکسن «کووایران برکت» در روزهای آخر خرداد ماه 1400 صادر و وعده هایی مبنی بر تحویل چندین میلیون دز تا پایان تابستان داده شد. بر همین اساس و بنابر اعلام وزیر وقت بهداشت مقرر شد تا این واکسن به سبد واکسیناسیون کشوری اضافه شود. پس از آن نیز مجوز مصرف اضطراری واکسن پاستوکووک تولید مشترک انستیتوپاستور ایران و انستیتو فینلای کوبا در کشور صادر شد.

پایان تراژدیِ “دلتا” و سیل واکسن

سرانجام پس از طی چند ماه سخت و طاقت فرسا در مدیریت بیماری، پس از روی کار آمدن دولت جدید و از اواخر شهریور ماه بنابر اعلام وزارت بهداشت تمامی استان های کشور از قله خیز پنجم کرونا عبور کردند و تاحدودی بر موج پنجم فایق آمدیم.

در ادامه نیز روند ورود واکسن به کشور با غالب بودن واکسن سینوفارم از چین، شدت گرفت و با همراهی هلال احمر کشورمان، در هر پرواز حدود پنج و بعضا تا 10میلیون دوز واکسن کرونا به کشور وارد شد و در این شرایط جهت سرعت گرفتن عمل واکسیناسیون، به دنبال جلسات مسوولان وزارت بهداشت با فرماندهان بسیج و استفاده از ظرفیت سایر دستگاه ها، پایگاه های واکسیناسیون یکی پس از دیگری افتتاح شد و حتی برخی مراکز به عنوان مراکز شبانه روزی واکسیناسیون معرفی شدند و به این ترتیب سرعت تزریق واکسن کرونا در کشور شتاب گرفت.

رییس جمهورمنتخب نیز در شامگاه سیزدهم شهریور 1400 و در نخستین گفت وگوی زنده تلویزیونی خود با مردم با تاکید بر اینکه «از ابتدای کار در دولت مسیله کرونا از اولویت ها بود و یک حرکت انقلابی همراه با عقلانیت نیاز بود» در عین حال اعلام کرد که «تولید داخلی نمی توانست نیاز داخلی را تامین کند و برآوردمان این بود که برای مصرف داخلی نیازمند 100 میلیون دوز واکسن هستیم. امروز 40 میلیون دوز به صورت قطعی انجام شده است و امیدواریم با سرعت و شتاب کار بیشتر هم بتوانیم باقی واکسن را تامین کنیم.»

در این میان دکتر بهرام عین اللهی – وزیر بهداشت دولت سیزدهم بارها در وصف اقدامات دولت در مهار کرونا و تامین واکسن هموطنان عنوان کرده است که «انتظار باران داشتیم، سیل واکسن بارید و واردات واکسن برای کشور از جایی انجام شد که اصلا فکر نمی کردیم.»

در چنین شرایطی بود که رییس جمهوری در 26 بهار جاودانه و در دومین گفتگوی تلویزیونی خود با مردم با تاکید بر اینکه «به آنچه گفتیم عمل کردیم تا تلفات کشور زیاد نباشد» در عین حال اعلام کرد که «بیش از70 درصد دوز  اول واکسن تزریق شده و ان شاء الله پیش از آغاز فصل سرما همین مقدار دوز دوم زده می شود.»

تلنگر کرونا به واکسن سازی ایران

اما در کنار سیل واردات واکسن به کشور، تولید واکسن های داخلی نیز رونق گرفت و شاید بتوان گفت که کووید 19 به صنعت واکسن کشور تلنگری بزرگ زد؛ چراکه ایران بیش از یکصد سال در حوزه واکسن سازی تجربه دارد و این درحالیست که مدت های طولانی به دلیل اینرسی حاکم بر صنعت واکسن سازی، در حوزه واکسن عقب ماندیم اما با تلنگری که کرونا زد مجددا بارقه هایی از به روزرسانی و نوآوری در صنعت واکسن دمیده شد و به این ترتیب پس از کووایران برکت و پاستوکووک، به تدریج شاهد ورود واکسن های دیگر نظیر کووپارس، اسپایکوژن، فخرا و نورا بودیم و ایران به فناوری تولید واکسن mRNA کرونا نیز ورود کرد.

در ادامه روند تولید و واردات واکسن در کشور؛ بهرام عین اللهی یکی از مهم ترین سیاست های دولت سیزدهم را به پایان رساندن واکسیناسیون ایرانیان تا دهه فجر سال 1400 خواند که تا حد زیادی هم به این مهم دست یافت.

در مجموع ایران در شش پلتفرم، اقدام به تولید واکسن کرونا کرد و اکنون هم در صورت نیاز و اعلام وزارت بهداشت، تمامی این پلتفرم ها قادر به تولید انبوه محصول خود هستند.

اما ظاهرا قرار نبود این پایان پاندمی باشد؛ به طوری که از اوایل مهرماه 1400 دکتر بهرام عین اللهی _ وزیر بهداشت درخصوص بروز موج ششم کرونا اعلام آماده باش داد و نهایتا هم 28 آذرماه ورود نخستین مورد اُمیکرون به ایران از امارات از سوی وزارت بهداشت اعلام شد؛ سویه ای که قدرت سرایت و انتقال آن چندین برابر سویه های قبلی بود؛ اما تاخیر در واکسیناسیونِ عمده افراد گروه هدف کشور سبب شد تا جهش جدید کرونا یعنی امیکرون علی رغم شدت بیشتری که در انتقال و شیوع داشت اما دیرتر در کشور ما گردش کرده و علیرغم روند صعودی و عمودی نمودار مبتلایان آن، اما خوشبختانه آمار مرگ و میر مشابه موج پنجم روند افزایشی را طی نکند و تقریبا در همین زمان بود که با تایید کمیته علمی کرونا، واکسیناسیون دز سوم کرونا در کشور نیز آغاز شد.

اُمیکرون و مدیریت هوشمند

در مجموع اقدامات کنترلی نظیر آغاز واکسیناسیون دز سوم کرونا تقریبا از اواخر مهرماه با اولویت کادر درمان و سپس سایر افراد جامعه، آغاز به کار طرح مدیریت هوشمند کرونا در قالب سامانه ایران من و… آغاز شد تا پیش از رسیدن به روزهای سخت بتوانیم آماده باشیم. به این ترتیب بود که اقداماتی مانند فروش بلیط هواپیما، قطار و اتوبوس بین شهری، دریافت خدمات، اجازه ورود کارمندان به ادارات و… منوط به ارایه کارت واکسن شد؛ موضوعی که هرچند چندان با قوت اجرا نشد و خلاءهایی داشت اما در یک کلام می توان گفت که با آغاز به کار این سامانه مقرر شد که دیگر تعطیلی سراسری به دلیل کرونا نداشته باشیم.

و اما واکسیناسیون کودکان

تقریبا از نیمه دی ماه بود که امیکرون به سویه غالب کرونا در کشور بدل شد و یک تفاوت مهم با سایر جهش هایی داشت که تاکنون تجربه کرده بودیم و آنهم سهم بالای ابتلای کودکان به این سویه بود؛ موضوعی که به اذعان متخصصان در آن زمان نمی توان آن را بی ربط به آغاز دیر هنگام واکسیناسیون این گروه سنی دانست. با این حال خوشبختانه نوع ابتلای کودکان به امیکرون از وضعیت ریوی خارج شده و قسمت های فوقانی دستگاه تنفس را درگیر می کرد. در همین زمان بود که سرانجام با تایید کمیته علمی کشوری مقابله با کرونا، واکسیناسیون گروه سنی 12 تا 18 سال و پس از آن 5 تا 12 سال از اوایل پاییز 1400 در کشور آغاز شد.

در این شرایط بود که بیماری در سایه شدت گرفتن واکسیناسیون کرونا و البته افزایش ابتلا در بین افراد، به حدی رسید که با ایجاد ایمنی نسبی در افراد و همچنین با طی کردن روند طبیعی خود، سرانجام با طی کردن بازوی بالا رونده و گذر از قله موج ششم در میانه اسفند ماه رو به افول گذاشت و همین امر هم سبب شد تا با خروج به یکباره 153 شهر از وضیعت قرمز کرونا در آستانه عید نوروز 1401 مواجه شویم و بر این اساس بود که ستاد ملی کرونا مقرر کرد تا برخلاف سال قبل از آن، رنگبندی های کرونایی شهرها ملاک سفرهای نوروزی نباشد و تنها دو شرط اصلی تزریق دو دز واکسن و عدم ابتلا به بیماری، ملاک سفرهای نوروزی سال 1401 باشد.

سلسله اُمیکرون

با وجود کاهش بروز کرونا به دنبال گسترش واکسیناسیون اما بازهم در سال 1401 نتوانستیم کاملا از شر این ویروس منحوس در امان باشیم. اُمیکرون که بیشترین قدرت بیماری زایی خود را در کودکان نشان داد، توانست جهش های فراوانی ایجاد کند؛ به طوری که گفته می شود تقریبا از نیمه سال 1401 تا کنون 98 درصد آنچه که تحت عنوان سوش های جهش یافته کرونا شاهد هستیم، همه به سلسله خانواده امیکرون بازمی گردد؛ بنابراین آنچه که الان شاهد آن هستیم سوش هایی هستند که زیر مجموعه خانواده امیکرون است که در این میان خانواده XBB  امیکرون از مهم ترین و پرگردش ترین ساب واریانت های امیکرون است و توانستند در 1401 موج هفتم و هشتم کرونا را ایجاد کنند؛ موضوعی که سبب شد تا کمیته ملی واکسیناسیون تاکید کند که همه افراد بالای 18 سال صرف نظر از اینکه چند دز واکسن دریافت کردند، اگر شش ماه از دز آخرشان گذشته، نوبت چهارم شان را دریافت کنند و افراد 12 تا 18 سال هم در صورتی که در گروه های پرخطر هستند، دز یادآور را دریافت کنند.

و بالاخره فوتی صفر کرونا

در مجموع در 1401 پس از مدت ها ترس و انتظار، بالاخره روزهای فوتی صفر کرونا را تجربه کردیم اما همزمانی سایر بیماری های ویروسی تنفسی از قبیل سرماخوردگی، آنفلوآنزا و …با زیرسویه های جدید کرونا بازهم سبب افزایش موارد بیماری شد.

تا آن مقطع زمانی هرچند که زیرسویه های جدید امیکرون از نظر بیماری زایی و مرگ و میر تفاوتی با زیرسویه های قبلی نداشتند اما از نظر سرایت پذیری سرعت بیشتری داشتند و البته خوشبختانه موج هشتم کرونا در ایران تلفات چندانی نداشت و از اواسط بهمن ماه 1401 این موج نیز رو به افول گذاشت و وزارت بهداشتی ها پایان این موج را اعلام کردند.

در هر حال به تدریج آمار روزانه ابتلا و فوتی کرونا در کشور کاهشی شد و البته از شدت بیماری زایی سوش های جدید امیکرون نیز با وجود سرعت بالای انتقال آنها، کاسته شد و تحت تاثیر همین موارد نیز تست گیری کاهش یافت؛ چراکه موارد جدید بیماری به علت خفیف بودن علایم یا به پزشک مراجعه نمی کنند یا اگر هم مراجعه کنند، تست انجام نمی دهند و بر همین اساس هم هرچند هشدارهایی درباره موج نهم کرونا در آن مقطع زمانی داده شد، نمی توان با قطعیت در مورد موج های بعدی کرونا در کشور صحبت کرد؛ چراکه با خفیف شدن علایم بیماری، تست گیری نیز کاهش یافت.

پایان اضطرار

نهایتا هم سازمان جهانی بهداشت در پنجم ماه مه 2023 به طور رسمی اعلام کرد که همه گیری بیماری کووید 19 ناشی از کروناویروس از این پس دیگر یک وضعیت اضطراری برای بهداشت عمومی جهانی نیست و تدروس آدهانوم، دبیرکل سازمان جهانی بهداشت تاکید کرد که این روند به بیشتر کشورها این امکان را داده که به شرایط عادی زندگی همانطور که قبل از کووید-19 می شناختیم، بازگردند.

در ایران نیز در سوم مردادماه 1402، وزارت بهداشت در اطلاعیه ای مبتنی بر نظر کمیته علمی کشوری کرونا، از پایان شرایط اضطراری کرونا و استفاده همگانی از ماسک خبر داد و البته تاکید کرد که پایان شرایط اضطرار به معنای پایان بیماری و ریشه کن شدن آن نیست و در مجموع متخصصان معتقدند که کرونا مانند بیماری هایی نظیر آنفلوآنزا همراه بشر خواهند ماند.

هزینه های سنگین کرونا

در مجموع کرونا هزینه های سنگینی را به دنیا و از جمله ایران تحمیل کرد؛ هر جا غفلت کردیم، تاخت و جان گرفت و طبق آمار جهانی، موارد ابتلا به کووید 19 در کشورهای مختلف تاکنون به 703 میلیون و 305 هزار و 215 نفر رسیده و مرگ 6 میلیون و 983 هزار و 768 بیمار نیز تایید شده است.

در ایران نیز طبق آخرین آمار وزارت بهداشت، جمعا بیش از 7 میلیون و 626 هزار نفر به این بیماری مبتلا شده و متاسفانه حدود 146 هزار و 777 نفر نیز جان خود را به دلیل این بیماری از دست داده اند. مجموع واکسن های تزریق شده در کشور نیز به بیش از 155 میلیون و 618 هزار و 675 دُز رسیده است.

حفظ قهرمانی هزینه دارد

در مجموع از زمان تایید بیماری کرونا در کشور در 30 بهمن ماه 1398 تاکنون؛ چهار سال پر از فراز و نشیب را در مقابله با این پاندمی عالم گیر پشت سر گذاشته ایم و اکنون به مدد تزریق واکسن و اقدامات مقابله ای دیگر، ویروس رام شده و در حال تجربه شرایط بهتری در ایران و دنیا هستیم. خلاصه کلام آنکه صلابت، دانش و توانمندی دانشمندان و تیم بهداشت و درمان کشورمان در مقابله با ویروسی عالم گیر و در شرایط تحریم ها، همخوانی صنعت داروسازی کشور با تغییرات جهانی در پاندمی قرن، جهش واکسن سازی کشور و ساخت شش نوع واکسن و… بار دیگر و به اذعان مسوولان، در میدان عمل ثابت کرد که «می توانیم» و «قهرمانیم»؛ اما مشخص است که حفظ قهرمانی هزینه دارد؛ چراکه در دنیا هزینه های بهداشتی درمانی رو به افزایش است و مقوله «سلامت» در دنیا همیشه گران بوده و هست؛ بنابراین از آنجا که بخش عمده آن نیز حاکمیتی است، بی تردید حفظ دستاوردها و ادامه این روند رو به جلو، مستلزم سرمایه گذاری است.

پایان خبر بهار جاودانه