غریب آبادی: کشورهای تحریم کننده باید هزینه مسیولیت بین المللی خود را بپردازند

دبیر ستاد حقوق بشر فت: اعمال تحریم موجب مسیولیت بین المللی واضعان و مجریان تحریم است، ایران در خصوص تحریم ها در دیوان بین المللی دادگستری طرح دعوا کرده و آن ها باید هزینه این تحریم ها را بپردازند.

به گزارش گروه فرهنگ و جامعه خبرگزاری علم و فناوری بهار جاودانه، کاظم غریب آبادی، معاون امور بین الملل قوه قضاییه و دبیر ستاد حقوق بشر در “دومین کنگره بین المللی حق سلامت” که با حضور مسیولان و اساتید عالی حوزه قضا و سلامت و نظام پزشکی در دانشگاه شهید بهشتی برگزار شد، با اشاره به تاثیر تحریم های یک جانبه بر حق بهداشت و سلامت مردم، اظهار کرد: یکی از ابزارهای سیاست خارجی در راستای فشار بر یک کشور، اعمال تحریم های اقتصادی یک جانبه است که در نهایت، فشار زیادی را بر شهروندان و دولت های تحت تحریم وارد می کند.

غریب آبادی افزود: عموم حقوقدانان معتقدند تحریم های شورای امنیت نیز تابع محدودیت بوده که همان ضرورت رعایت و احترام به حقوق بشر است.

وی در ادامه گفت: از زمان ایجاد سازمان ملل، جایگاه حقوق بشر از نظام عرفی وارد یک نظام معاهداتی شد. مفاد منشور سازمان ملل هم به عنوان سند موسس، بر ترویج و حمایت از حقوق بشر تاکید می کند و یک تکلیف الزامی برای کشورها ایجاد می کند که حتی شورای امنیت نیز در وضع مصوبات خود باید این مقررات را رعایت کند، به ویژه در زمان وضع تحریم ها علیه کشورها که اگر تصمیمات خارج از این مقررات باشد قابلیت اجرایی نخواهد داشت.

دبیر ستاد حقوق بشر با اشاره به حقوق غیرقابل تخطی در موضوع حقوق بشر، تصریح کرد: این حقوق حتی اگر کنوانسیونی هم وجود نداشته باشد و حتی اگر کشورها عضو معاهدات بین المللی هم نباشند، کسی نمی تواند آنها را نقض کند چون تبدیل به حقوق عرفی و قواعد آمره شدند و حتی در شرایط اضطراری هم نمی توان آنها را نقض کرد، مثل حق حیات، منع شکنجه و منع برده داری. حتی شورای امنیت نیز نمی تواند با استناد به وضعیت اضطراری مثل صلح و امنیت بین المللی کشورها را تحریم کند و حقوق بشر را نادیده بگیرد.

غریب آبادی افزود: در زمان تحریم های همه جانبه در عراق، بیش از 500 هزار کودک جان خود را از دست دادند. پس از آن، تحریم های هوشمند یا هدفمند مطرح شدند، ولی این تحریم ها نیز تمام جامعه را در کشور هدف تحت تاثیر قرار دادند. وقتی فروش نفت یک کشور که منبع اصلی درآمد، توسعه و رفاه آن کشور است را تحریم می کنند، دقیقاً تمام جامعه را هدف تحریم قرار داده اند.

معاون رییس قوه قضاییه یادآور شد: تحریم بر حوزه های مختلفی تاثیر می گذارد؛ از جمله حق حیات، حق آموزش، حق توسعه، حق سلامت و بهداشت و غیره. حق بهداشت و سلامت در اسناد مختلف بین المللی مورد شناسایی قرار گرفته است. برابر ماده 25 اعلامیه جهانی حقوق بشر، هر فردی حق برخورداری از یک زندگی مناسب، از جمله سلامتی و مراقبت پزشکی را دارد. ماده 12 میثاق بین المللی حقوق اقتصادی، فرهنگی و اجتماعی هم به برخورداری از بالاترین وضعیت سلامت جسمی و روحی تاکید دارد. ماده 12 کنوانسیون رفع تمامی اشکال تبعیض علیه زنان، ماده 24 کنوانسیون حقوق کودک و ماده 5 کنوانسیون رفع تمامی اشکال تبعصی نژادی و هم بر این حقوق تاکید دارند.

وی همچنین گفت: مقدمه اساسنامه سازمان بهداشت جهانی نیز تصریح می کند بهره مندی از بالاترین استانداردهای قابل دستیابی سلامت، بدون تبعیض از حیث نژاد، مذهب، عقیده سیاسی و شرایط اقتصادی و اجتماعی، یکی از حقوق بنیادین هر بشری است. دولت های عضو میثاق حقوق اجتماعی و اقتصادی و فرهنگی نیز در قبال حق سلامت و بهداشت، دو تعهد اساسی دارند. تعهد اول اینکه هیچ تبعیضی در نظام بهداشت و سلامت نباید وجود داشته باشد و با تبعیض سیستماتیک باید مقابله شود. تعهد دوم اینکه این حق را با اقدامات مناسب، اجرایی کنند.

دبیر ستاد حقوق بشر با اشاره به تحریم ها در حوزه دارویی، گفت: دارو یکی از جنبه های ضروری حق سلامت است. تحریم های یک جانبه و ثانویه بر دسترسی به تجهیزات پزشکی و داروهای ضروری برای بیماران خاص به شدت اثر گذاشته اند. یکی دیگر از شاخص های حق سلامت و بهداشت، دسترسی به آب آشامیدنی سالم است که برای ادامه حیات بسیار ضروری است. آب آلوده و ناسالم علاوه بر مرگ ومیر کودکان، می تواند منجر به آسیب های همیشگی در رشد جسمی و عقلی آنها شود.

غریب آبادی در بخش دیگری از سخنان خود، به گزارش گزارشگر ویژه اقدامات قهری یک جانبه سازمان ملل از بازدید سال گذشته خود از ایران در بخش تاثیر تحریم ها بر حق بهداشت و سلامت پرداخت و بیان کرد: گزارش خانم النا دوهان تاکید می کند تحریم ها بر زندگی مردم ایران تاثیر مستقیم گذاشته اند. در این گزارش آمده ایران حدود 95 درصد از داروها و واکسن های اساسی خود را برای کاهش تاثیر تحریم های یک جانبه با سیستم های تولید و تضمین کیفیت مطلوب تولید می کند، با این حال شرکت های داروسازی ایرانی در تهیه مواد اولیه با کیفیت مناسب با مشکل مواجه اند و افزایش هزینه ها بر خرید از خارج از کشور تاثیر می گذارد.

وی ادامه داد: خانم دوهان همچنین می گوید چالش های مهمی در تهیه دارو و تجهیزات پزشکی نجات دهنده و تولید شده توسط شرکت های خارجی و برای درمان بیماری های نادر از جمله انواع خاصی از سرطان، تالاسمی، هموفیلی، ام اس و بیماری دیابت وجود دارد. اگر چه نص تحریم ها اعلام می کند داروها و تجهیزات پزشکی به دلیل معافیت های بشردوستانه تحت تاثیر قرار نمی گیرند، اما ارایه آنها به ایران به دلیل تحریم ها و محدودیت های مالی بین المللی به شدت کاهش یافته است. همچنین، تبعیت بیش از حد تامین کنندگان این اقلام، مانع جدی برخورداری همه ایرانیان از بالاترین استانداردهای سلامتی قلمداد می شود.

معاون امور بین الملل قوه قضاییه افزود: گزارشگر در ادامه گزارش خود آورده است که از نوامبر 2018، هزینه های مراقبت بهداشتی 67 درصد افزایش یافته است. علاوه بر این در سال 2021، ایران توانست از 10 میلیون دز مورد نیاز، یک و نیم میلیون دز تزریقی برای بیماران تالاسمی وارد کند، در حالی که امکان واردات داروی خوراکی برای این بیماران وجود نداشت. چنین کمبودهایی منجر به 4 برابر شدن میزان مرگ ومیر در میان بیماران تالاسمی شد. جستجوی مسیرهای جایگزین جهت تهیه و پرداخت از طریق واسطه ها و روش های پیچیده پرداخت نیز از عوامل کلیدی افزایش هزینه های تهیه دارو و تجهیزات پزشکی به شمار می رود.

غریب آبادی گفت: گزارشگر ویژه در ادامه گزارش خود می گوید که از یک مرکز تخصصی درمانی مخصوص بیماران پروانه ای بازدید کرده است. این رنج تنها با استفاده از بانداژهای تولیدی توسط یک شرکت در سوید قابل کاهش است؛ مرکز درمانی برای تهیه این بانداژها با چالش های تحریمی و تبعیت بیش از حد از تحریم های آمریکا مواجه است. گزارشگر حتی از تحریم نرم افزاری که برای تنظیم دز داروهای بیماران سرطانی لازم است، نیز گزارش داده است.

وی در ادامه گفت: ما از یک نظام سلامت و درمان قوی برخورداریم و دولت، وزارت بهداشت و مراکز درمانی تمام تلاش خود را در حوزه بهداشت و سلامت به کار گرفته اند، اما از جنایتی که کشورهای تحریم کننده علیه مردم ایران انجام دادند، نباید غافل شویم. تحریم ها چه بین المللی باشند و توسط شورای امنیت وضع شده باشند و چه تحریم های یک جانبه، بر بهره مندی افراد در کشورهای تحت تحریم از حقوق بشر تاثیر می گذارند. به دلیل خسارات موازی و گسترده تحریم ها، از آنها به عنوان سلاح جنگی نیز یاد می شود.

دبیر ستاد حقوق بشر در پایان بیان کرد: اعمال تحریم موجب مسیولیت بین المللی واضعان و مجریان تحریم است. اقدامات این کشورها قابل پیگیری در محاکم ملی و بین المللی است. جمهوری اسلامی ایران در خصوص تحریم ها در دیوان بین المللی دادگستری طرح دعوا کرده و ما باید اقدامات ظالمانه و غیرانسانی را برای کشورهای تحریم کننده هزینه مند کنیم.