سونامی دیابت در ایران/ بسیاری از مبتلایان به دیابت از بیماری خود بی اطلاع هستند

گزارش بهار جاودانه از وضعیت دیابت در کشور؛

بیماری دیابت یکی از بیماری های شایع در کشور است که بسیاری از افراد مبتلا به این بیماری تا چند سال بعد از ابتلا به این بیماری ممکن است از ابتلا به بیماری دیابت از آن اطلاعی نداشته باشند.

به گزارش خبرنگار گروه سلامت خبرگزاری علم و فناوری بهار جاودانه، بیماری دیابت یکی از بیماری های شایع در کشور است که بسیاری از افراد مبتلا به این بیماری تا چند سال بعد از ابتلا به این بیماری ممکن است از ابتلا به بیماری دیابت از آن اطلاعی نداشته باشند، این بیماری به دلایل گوناگونی بروز می کند و صرفاً به دلیل مصرف غذا ها و خوراکی های قندی به وجود نمی آید؛ ازسوی دیگر برخی به دلیل وراثتی مستعد ابتلا به دیابت هستند. دیابت در بانوان باردار نیز یک بیماری و اختلال شایع به شمار می رود و از این جهت، بارداری نیز می تواند عامل شیوع این بیماری در بانوان باشد. 

چه عواملی در دیابت تاثیر گذار است؟ 

امیرکامران نیکوسخن متخصص دیابت در گفت وگو با خبرنگارسلامت خبرگزاری بهار جاودانه با اشاره به بیماری دیابت اظهار کرد: این بیماری هم از نظر ارث و ژنتیک و هم از نظر عوامل محیطی می تواند فرد را درگیر کند و شاید موارد محیطی بیشتر نقش در زمینه گسترش بیماری ایفا کند.
وی افزود: دیابت نوع 1 و 2 ازجمله بیماری هایی است که بیشترین تعداد مبتلا را دارند ولی دیابت 2 بیشتر از نوع 1 مبتلا دارد و روز به روز درحال گسترش است و مهمترین علت این موضوع تغییر سبک زندگی است، نداشتن فعالیت بدنی، استرس، مصرف دخانیات در ابتلا به دیابت نوع 2 نقش دارند.

این متخصص دیابت ادامه داد: دیابت ارثی نیز یکی از مواردی است که در مبتلایان به بیماری دیابت شاهد این موضوع هستیم، در بسیاری از موارد افراد بر اثر ارث از مادر به این بیماری مبتلا می شوند، اما مهمترین فاکتور برای بیماری دیابت سن است.

نقش سن در ابتلا به بیماری

نیکوسخن تاکید کرد: سن یک ریز فاکتور بسیار مهم در ابتلا به بیماری دیابت نوع 2 است و هر فردی که سن بالا 30 سال را دارد باید آزمایشات لازم در زمینه دیابت را انجام بدهد، اگر فرد bmi بالای 23 در ژن است باید حتما مورد آزمایش دیابت قرار بگیرد، از سوی دیگر فشار خون بالا، ابتلا خانواده درجه یک به دیابت، کم تحرکی، سابقه ناراحتی قلبی زود رس ممکن است فرد را مبتلا کند.

وی ادامه داد: همچنین استرس نیز یکی از عوامل بسیار مهم است که باعث می شود فرد را به دیابت ابتلا کند.

این متخصص دیابت در مورد تعداد افرادی که به بیماری دیابت مبتلا هستند گفت: در حال حاضر بین 7 تا 8 میلیون نفر در کشور به بیمار دیابت مبتلا هستند که از بیماری خود خبری ندارند و بسیاری هستند که از بیماری خود اطلاعی ندارند.

پویش ملی سلامت و دیابت

یکی از موضوعات مهمی که وزارت بهداشت دنبال کرد، موضوع غربالگری دیابتی های کشور در پویش ملی سلامت بود در همین زمینه بهرام عین اللهی وزیر بهداشت درمانو آموزش پزشکی کشور گفت: در این پویش ملی افراد بالای 18 سال با تکمیل پرسش نامه ای در خصوص سابقه دیابت و فشار خون بالا دارای پرونده سلامت می شوند و در صورت تشخیص بیماری تحت کنترل و درمان قرار می گیرند.

عین اللهی یادآور شد: امروزه مصرف غذا های آماده، پرکالری و دارای نمک زیاد در میان افراد به خصوص کودکان و جوانان افزایش یافته در حالیکه با در پیش گرفتن شیوه های سالم در زندگی و کاهش پنج تا هفت درصدی وزن بدن می توان از بروز دیابت به میران زیاد پیشگیری کرد.

وی با بیان اینکه بیمار های غیرواگیر سالانه 83 تریلیون ریال به اقتصاد ایران آسیب می زند که معادل پنج درصد تولید ناخالص داخلی است، افزود: یک باور غلط در جامعه وجود دارد که سلامت را وظیفه پزشک می دانند و درمان محوری وجود دارد در حالیکه سلامت شامل عواملی است که باید همه باهم باشد و پزشک یکی از این ارکان است و نباید انتظار داشت که پزشک سلامت را ایجاد کند.

وزیر بهداشت تاکید کرد: وزارت بهداشت باید پیشگیری محور باشد نه درمان محور و ضروریست مدارس، ادارات و سازمان های مختلف در حوزه سلامت وارد شوند، و عوامل موثر در ارتقای آن شناسایی شود.

عین اللهی تاکید کرد: در راستای پیشگیری از ابتلا به دیابت و فشارخون بالا باید سطح سواد مردم افزایش یابد و خود مراقبتی و سواد سلامت بحث مهمی است که باید در جامعه نهادینه شود تا مردم در جهت پیشگیری از بیماری ها پویاتر باشند.

 برنامه های وزارت بهداشت برای دیابت نوع 2

علیرضا مهدوی، معاون دفتر مدیریت بیماری های غیرواگیر وزارت بهداشت با اشاره به بیماری دیابت نوع 2 اظهارکرد: به طور کلی هر چقدر که سن افراد بالا برود احتمال ابتلاء به دیابت نوع 2 نیز افزایش می یابد، اما عمده سن ابتلاء به دیابت نوع 2 در کشور حدود 40 تا 60 سال است. از آنجایی که جمعیت این گروه سنی بیشتر است و اگر اقدامات درمانی پایدار لازم را انجام ندهند، می تواند بر بهره وری و حتی طول زندگی افراد اثر بگذارد.

وی افزود: ما یک برنامه کشوری پیشگیری و کنترل دیابت در وزارت بهداشت داریم. قبلاً هر سه سال یکبار برنامه غربالگری جمعیتی داشتیم که افراد بالای 30 سال و افراد دارای فاکتور های خطر را شناسایی می کردیم و اگر فردی مبتلا به دیابت بود مراقبت های ماهانه توسط بهورز ها برای او آغاز می شد و هر سه ماه یک بار هم توسط پزشک ویزیت می شد.

مهدوی گفت: تا کنون بیش از سه میلیون نفر در سامانه پرونده های الکترونیکی کشور ثبت نام شدند و حدود یک میلیون نفر هم خدمات مراقبت را دریافت می کنند.

وی اظهار کرد: برنامه ای که ما برای غربالگری داریم مربوط به دیابت نوع 2 است که افراد بالای 30 سال را بررسی می کنیم و یک دستورالعمل جهانی است.

مهدوی ادامه داد: به طور کلی دیابت نوع 2 تا حد زیادی قابل پیشگیری است. به طور کلی آن چیزی که باعث افزایش شیوع دیابت می شود کم تحرکی، شهرنشینی و زندگی صنعتی است و اغلب این سبک زندگی منجر به افزایش وزن می شود که با ابتلاء بیماری دیابت ارتباط تنگاتنگی دارد.

وی افزود: یکی از اهداف مهم سازمان جهانی بهداشت جلوگیری از شیوع چاقی است. اگر فرد مبتلا به چاقی یا اضافه وزن 5 تا 7 درصد از وزن خود را کاهش دهد وضعیت متابولیک او به وضوح بهبود می یابد. افرادی هم که فعالیت بدنی منظم دارند قند خونشان بهتر تنظیم شده و کاهش خواهد یافت و اگر داروی کاهنده قند خون مصرف می کنند میزان داروی کمتری احتیاج خواهند داشت.

معاون دفتر مدیریت بیماری های غیر واگیر وزارت بهداشت در پایان گفت: کم کردن وزن بدن با اصلاح رژیم غذایی و مصرف میوه و سبزیجات بیشتر و کم کردن میزان مصرف چربی و نمک و قند های ساده می تواند در درمان و کنترل دیابت موثر باشد و از پیشرفت این بیماری جلوگیری کند.